Voedselallergieën: oorzaken, symptomen en effectieve behandeling

Voedselallergieën maken het leven erg moeilijk, omdat je daardoor allerlei producten moet weigeren - sinaasappels en mandarijnen, chocolade, noten, garnalen, krabben en andere lekkere dingen.Het ergste voor mensen met een meervoudige allergie is dat ze een monotoon dieet moeten volgen, altijd de samenstelling van nieuwe gerechten moeten controleren en de etiketten in de winkels zorgvuldig moeten bestuderen.Maar dit is een noodzakelijke maatregel, want voedselallergieën zijn erg gevaarlijk.Soms uit het zich door gewone urticaria, en soms - anafylactische shock, die tot de dood kan leiden.Wat voedselallergie is en waarom het zich ontwikkelt, en wat de belangrijkste symptomen en behandelingsmethoden zijn, vertellen we je in detail in het artikel.

Voedselallergie wordt een abnormale, extreem uitgesproken reactie van het immuunsysteem op bepaalde voedingsmiddelen genoemd, meestal eiwitten. Dit is geen ziekte in de klassieke zin van het woord, maar een speciale toestand van het lichaam, een pathologische reactie als gevolg van het “verkeerde” werk van het immuunsysteem.

Voedselallergie kan voorkomen bij kinderen (zelfs zuigelingen), volwassenen en ouderen. De prevalentie is gemiddeld 1-3% (het cijfer varieert van land tot land). Je moet er ook rekening mee houden dat deze reactie heel vaak wordt verward met voedselintolerantie.

Klassieke voorbeelden van voedselintolerantie zijn lactose- of sulfietintolerantie, aldehyde dehydrogenase deficiëntie (flushes na het drinken van alcohol) en fructose malabsorptie.

Voedselallergie voor een bepaald product ontwikkelt zich in 2 fasen:

• Sensibilisatie, of de vorming vanovergevoeligheid van het organisme - dit gebeurt bij het eerste contact met het allergeen. Het immuunsysteem ziet het als een vreemde “agent” - bedreiging en begint specifieke antilichamen (IgE) te produceren, die zich hechten aan bepaalde cellen van het immuunsysteem - basofielen en mestcellen;
• directe allergische reactie - bij herhaaldelijk en alle daaropvolgende contacten met dit allergeen veroorzaken antilichamen het vrijkomen van histamine, wat verantwoordelijk is voor alle symptomen van allergie (van een lichte huiduitslag tot een anafylactische shock).

Dergelijke voedselallergieën (IgE-gemedieerd) worden onmiddellijke voedselallergieën genoemd, omdat de symptomen binnen enkele minuten of zelfs seconden na het eten van het “boosdoener-voedsel” kunnen optreden.

Soorten voedselallergieën

Het orale allergiesyndroom (OAS) en overgevoeligheid voor zeevruchten of pinda's/noten worden beschouwd als de meest voorkomende vormen van IgE-gemedieerde allergieën.

SOA wordt ook wel het pollen-voedsel kruisallergiesyndroom genoemd. Het komt vaak voor (volgens sommige rapporten bij 5% van de mensen) en ontwikkelt zich als reactie op contact van het orofaryngeale slijmvlies met rauw fruit en rauwe groenten en noten. Tegelijkertijd veroorzaakt het eten van gekookte groenten en fruit in de regel geen symptomen.

Zo'n interessante allergie is eenvoudig te verklaren. Het wordt uitgelokt door eiwitten in zowel stuifmeel als voedsel (fruit en groenten, noten). Maar daarnaast kunnen ze ook nog met elkaar reageren. Meestal worden deze reacties waargenomen tussen de volgende groepen:

• berkenpollen - appels, wortels, kersen, perziken, peren, pruimen, kiwi, amandelen, selderij;
• graspollen - perziken en sinaasappels, meloenen, selderij, tomaten;
• pollen van ambrosia - courgettes, komkommers, bananen en meloenen, zonnebloempitten.

Als deze producten worden gekookt, verliest het voedseleiwit zijn structuur (gedenatureerd) en kan het geen allergische reactie veroorzaken.

Bij een allergie voor zeevruchten heeft iemand meestal een abnormale gevoeligheid voor vis of schaaldieren. En slechts 10% van de mensen heeft deze allergie gemengd.

Allergie voor pinda's en noten komt meestal voor in de kindertijd en houdt aan tot in de volwassenheid. Het kan voorkomen in een milde vorm of in een zeer ernstige vorm.

Zeldzame vormen van IgE-gemedieerde allergie omvatten door inspanning veroorzaakte voedselanafylaxie. In dit geval treden de symptomen alleen op als de fysieke activiteit volgt op de consumptie van het “boosdoenende voedingsmiddel”. Dezelfde allergene voedingsmiddelen, maar zonder lichaamsbeweging, evenals activiteit zonder daaropvolgend voedsel, veroorzaken absoluut geen symptomen bij een persoon. De diagnose van deze vorm van voedselallergie kan soms erg moeilijk zijn.

Een andere ongebruikelijke vorm van voedselovergevoeligheid is uitgestelde allergie voor rood vlees. Deze behoort ook tot de IgE-gemedieerde allergie, maar ontwikkelt zich, in tegenstelling tot de andere types, niet onmiddellijk - meestal na 3-6 uur. Deze vorm wordt veroorzaakt door sensibilisatie voor het allergeen alfa-gal (galactose-alpha-1,3-galactose), dat aanwezig is in de weefsels van de meeste dieren behalve primaten uit de Oude Wereld en mensen.

Mensen kunnen gesensibiliseerd raken voor alfa-gal door tekenbeten (bv. Amblyomma americanum) of na het innemen van het geneesmiddel cetuximab (een geneesmiddel tegen kanker). Bij overgevoeligheid voor alfa-gal kan niet alleen rood vlees, maar ook dierlijke producten zoals melk of gelatine een allergische reactie uitlokken.

Oorzaken en risicofactoren van voedselallergieën

De oorzaak van voedselallergiesymptomen is dezelfde - contact van het organisme met een allergeen. Verschillende factoren kunnen een “storing” van het immuunsysteem veroorzaken.

De belangrijkste risicofactoren voor de ontwikkeling van voedselallergie zijn:

• genetische aanleg - in dit geval hoeven de ouders niet per se te lijden aan voedselallergieën, het is genoeg en alleen “verergerde allergoanamnese” (bronchiale astma, hooikoorts, atopische dermatitis en anderen);
• leeftijd - bij kinderen komt deze pathologische reactie vaker voor dan bij volwassenen door de onvolwassenheid van het immuunsysteem. Trouwens, sommige soorten allergieën (bijvoorbeeld voor melk, tarwe en eieren) kunnen kinderen veilig “ontgroeien”;
• bepaalde huidaandoeningen - atopische dermatitis wordt in verband gebracht met een hoger risico op het ontwikkelen van voedselallergieën. Men denkt dat dit te wijten kan zijn aan een verstoring van de huidbarrière en daardoor een verhoogde gevoeligheid voor allergenen;
• omgevingsfactoren - hoge verontreinigingsniveaus en een “steriele” omgeving tijdens de vroege kinderjaren kunnen het immuunsysteem verstoren;
• bepaalde beroepen - mensen die in de voedingsindustrie werken, kunnen op het werk voedselallergieën ontwikkelen voor vis, schaaldieren, tarwe en andere graanproducten, maar ook voor fruit en groenten. Bij hen worden ook vaak ademhalingsallergieën (astma, rhinitis) vastgesteld;
• vertraagde introductie van bepaalde voedingsmiddelen - men gelooft dat het te laat blootstellen van kinderen aan bepaalde voedingsmiddelen het risico op allergie ervoor verhoogt;
• meervoudige tekenbeten, waar we het hierboven al over hadden;
• Kwallensteken - Japanse surfers die herhaaldelijk door kwallen werden gestoken, bleken een grotere kans te hebben om een allergie voor natto (gefermenteerde sojabonen) te ontwikkelen;
• gebruik van bepaalde medicijnen (bijvoorbeeld cetuximab, dat het alfa-gal allergeen bevat).

Symptomen van voedselallergie

Voedselallergieën bij kinderen en volwassenen kunnen gepaard gaan met een breed scala aan symptomen, van vrijwel onmerkbaar tot mogelijk dodelijk (en ze kunnen binnen enkele minuten de dood tot gevolg hebben). In de regel ontwikkelen de eerste verschijnselen zich snel - binnen 10-15 minuten (tot 2 uur), met uitzondering van uitgestelde allergie voor rood vlees. Het klassieke ziektebeeld - iemand eet vlees en wordt plotseling midden in de nacht wakker met netelroos en spijsverteringsstoornissen.

Mogelijke symptomen van voedselallergieën

• huid - jeuk, netelroos of oedeem van Quincke, toegenomen zweten;
• ogen - roodheid van het bindvlies, jeuk, periorbitaal oedeem, traanvorming;
• nasofarynx en orofarynx - niezen, neusuitvloeiing, verstopte neus, metaalsmaak en jeuk in de mond;
• ademhalingsstelsel - heesheid van stem, kortademigheid, snelle ademhaling, hoesten, verstikking, lijkbleekheid van de huid;
• hart en bloedvaten - verhoogde of vertraagde hartslag, hartritme- en geleidingsstoornissen, verlaagde bloeddruk, hartstilstand;
• spijsverteringskanaal - misselijkheid en braken, buikkrampen, stoelgangstoornissen (diarree), opgeblazen gevoel in de buik;
• zenuwstelsel - duizeligheid, bewustzijnsverlies, angst, gevoel van naderende dood, stuiptrekkingen.

Bij ernstige voedselallergieën ontwikkelt zich anafylaxie - een acute systemische reactie die levensbedreigend is. Het kan zich uiten als:

• angio-oedeem van het strottenhoofd;
• bronchiale spasmen met een verstikkingsaanval;
• anafylactische shock - een scherpe daling van de bloeddruk, die binnen enkele minuten tot de dood kan leiden.

Het is niet moeilijk om het te herkennen - de persoon heeft heesheid / heesheid van stem, kortademigheid, hij kan klagen over moeite met ademhalen of een gevoel van verstikking, plotselinge zwakte, duizeligheid. In 90% van de gevallen is er ook zwelling van de lippen, tong of het hele gezicht. Vaak is er gefluit bij het ademen (stridor). Als de druk ernstig daalt (hypotensie), verliest de persoon het bewustzijn.

Gezondheidseffecten van voedselallergieën

Voedselallergieën kunnen de gezondheid van het hele lichaam negatief beïnvloeden, maar het maagdarmkanaal wordt het meest aangetast. Blootstelling aan allergenen kan leiden tot zowel acute manifestaties als de ontwikkeling van effecten op afstand.

Het effect van allergie op het maagdarmkanaal:

• acute reacties - misselijkheid en braken, buikpijn, diarree;
• chronische manifestaties - eosinofiele oesofagitis (allergische ontsteking van de slokdarm), verhoogd darmpermeabiliteitssyndroom (beschadiging van het slijmvlies waardoor bacteriën en toxines gemakkelijker in de bloedbaan terechtkomen), chronische darmontsteking;
• vertraagde effecten - verstoring van de darmmicrobiota en de immuunfunctie, tekort aan bepaalde vitaminen en mineralen (bijv. ijzer of calcium) door verminderde absorptie, ontwikkeling van chronische colitis en andere ontstekingsziekten.

Hoe herken je voedselallergieën bij kinderen?

Over het algemeen manifesteert voedselallergie bij kinderen zich op dezelfde manier als bij volwassenen, maar bij baby's is het niet altijd gemakkelijk om het onmiddellijk te herkennen. Heel vaak treedt deze reactie voor het eerst op wanneer aanvullende voeding wordt geïntroduceerd.

De belangrijkste symptomen van voedselallergie bij “kinderen

• roodheid en vervellen van de huid op het gezicht, wangen, nek, jeuk;
• blaren die lijken op brandwonden van brandnetels;
• misselijkheid en braken;
• koliek in de buik, wat zich uit in ernstige rusteloosheid van het kind en huilen door buikpijn;
• diarree of constipatie;
• het verschijnen van slijm en bloed in de ontlasting;
• verstopte neus (niet gerelateerd aan virale infecties of verkoudheid);
• piepende ademhaling zonder andere tekenen van een acute luchtweginfectie (bv. koorts).

Anafylaxie bij baby's is zeldzaam, maar er moet altijd aan gedacht worden, want deze aandoening is uiterst gevaarlijk voor het kind. De belangrijkste anafylactische reacties zijn:

• snel optredend oedeem van het gezicht, de lippen, de tong;
• duidelijke ademhalingsmoeilijkheden;
• plotselinge bleekheid, lusteloosheid;
• verlies van bewustzijn.

Bij zuigelingen komen voedselallergieën meestal voor bij koemelk, eieren, tarwe en vis.

Wanneer moet ik naar een dokter?

Er moet een arts worden geraadpleegd als de consumptie van een bepaald voedingsmiddel het welzijn verslechtert of symptomen veroorzaakt (bv. huiduitslag, jeuk, enz.). De allergoloog zal een uitgebreid onderzoek uitvoeren en de precieze oorzaak van dergelijke verschijnselen vaststellen - voedselallergie, intolerantie, maag-darmziekten of andere pathologie.

De belangrijkste diagnostische tests voor vermoedelijke voedselallergie:

• Huidtesten - scarificatie (een kleine hoeveelheid allergeen wordt op de huid aangebracht en er wordt een microscopisch krasje gemaakt) en priktesten (intradermale injectie, een nauwkeurigere methode). Dit is een snelle en zeer gevoelige diagnose, maar het wordt niet gebruikt bij kinderen jonger dan 2 jaar (volgens andere gegevens - tot 3 jaar). Bovendien zijn huidtests voor sommige voedingsmiddelen (bijv. warmtebehandelde voedingsmiddelen) niet informatief en kunnen ze zelf een allergische reactie uitlokken;
• Bloedtesten - een test voor totaal IgE (een stijging van het IgE-gehalte wijst op een allergie, maar specificeert niet voor welk product) en specifiek IgE (identificeert een specifiek allergeen). Deze tests zijn veilig en kunnen op elke leeftijd worden uitgevoerd, maar helaas geven ze soms zowel vals-positieve als vals-negatieve resultaten;
• provocatietesten zijn de “gouden standaard” voor diagnose, maar worden alleen in het ziekenhuis uitgevoerd vanwege het verhoogde risico op anafylaxie. Artsen injecteren de patiënt met mogelijke allergenen en beoordelen de reactie van het lichaam;
• eliminatiedieet - tijdelijke uitsluiting van het verdachte allergeen uit het dieet en vervolgens herintroductie. Als de symptomen verdwijnen en daarna weer terugkeren, wordt de diagnose voedselallergie als bevestigd beschouwd.

Zonder een nauwkeurige diagnose van voedselallergie is het onmogelijk om de aandoening te verlichten, dus is het noodzakelijk om alle onderzoeken te ondergaan die de arts voorschrijft, en pas daarna met de therapie te beginnen.

Hoe moeten voedselallergieën worden behandeld?

De behandeling van voedselallergieën begint met goede voeding. Hier is alles eenvoudig: geen “gevaarlijke” producten - geen gevaarlijke reacties. Maar het dieet voor allergieën moet niet monotoon zijn, want allergenen kunnen altijd worden vervangen door veilige analogen:

• zuivelproducten - soja-, amandel- of kokosmelk;
• tarwe en gluten - rijst, maïs, aardappelen of boekweit;
• noten - zonnebloempitten of pompoenpitten.

Om de normale spijsvertering te herstellen, moeten probiotica en prebiotica in het dieet worden opgenomen. Ze helpen niet alleen het maagdarmkanaal om weer normaal te functioneren na een allergische reactie, maar spelen ook een belangrijke rol bij het voorkomen van de ontwikkeling van voedselallergieën en andere soorten allergieën, vooral bij kinderen. Als voedingsmiddelen (kefir, yoghurt, vezels) niet voldoende zijn, kunnen artsen apotheekprobiotica (Linex) en prebiotica (Lactulose, Inuline) aanbevelen.

Linex Forte, 28 capsules, Sandoz

13.90 €

Kopen

Solaq Lactulose, siroop, 500 ml

11.40 €

Kopen

Inuline FOS poeder, 120 g, Zenyth

4

8.70 €

Kopen

Medicijnen voor voedselallergieën

Verschillende groepen medicijnen worden gebruikt bij voedselallergieën:

• antihistaminica (loratadine, desloratadine, fexofenadine, cetirizine en andere) - deze zijn effectief wanneer er al een allergische reactie is opgetreden, maar deze niet heel ernstig verloopt. Antihistaminica voor voedselallergieën kunnen worden ingenomen in de vorm van tabletten, capsules, druppels of siropen;
• glucocorticoïdhormonen (prednisolon, dexamethason) - geïndiceerd bij ernstige allergieën;
• monoklonale antilichamen (omalizumab) - deze geneesmiddelen blokkeren de immuunrespons en minimaliseren de manifestaties van overgevoeligheid, zelfs bij contact met een gevaarlijk product. In de VS wordt ook een speciaal preparaat van pinda-antigeen in poedervorm gebruikt.

Preventie van voedselallergie

Als je al een voedselallergie hebt, is de enige manier om jezelf te beschermen tegen een acute reactie het vermijden van allergeen voedsel.

Let op: als je overgevoelig bent, kunnen de symptomen zelfs optreden als je het “gevaarlijke” product gewoon in je handen houdt of de deeltjes ervan inademt (bijvoorbeeld inhalatieallergieën voor pinda's, meel, kaneel).

Daarnaast helpen sommige maatregelen om het risico op het ontwikkelen van voedselallergieën te verminderen:

• borstvoeding - het bevordert de vorming van normale darmmicrobiota en bevat een aantal antilichamen / immunomodulerende componenten;
• tijdige introductie van aanvullende voedingsmiddelen - vroeger dacht men dat “gevaarlijke” voedingsmiddelen (eieren, vis, noten) zo laat mogelijk geïntroduceerd moesten worden, maar na verloop van tijd hebben artsen deze aanbevelingen herzien. Vroege introductie van potentiële allergenen helpt daarentegen om de kans op voedselallergieën te verkleinen;
• het vermijden van onnodige beperkingen - er is geen bewijs dat het elimineren van voedingsmiddelen uit het dieet van een moeder tijdens de zwangerschap of borstvoeding het risico op allergieën bij de baby vermindert, dus artsen staan vrouwen nu toe om te eten wat ze maar willen (maar binnen redelijke grenzen);
• het evenwicht van de darmflora behouden - goede voeding, consumptie van probiotica (bijv. gefermenteerde melkproducten) en prebiotica (vezels). De darmmicrobiota speelt een belangrijke rol bij de vorming van immuuntolerantie (het vermogen van het lichaam om niet te reageren op voedselallergieën);
• vermindering van de blootstelling aan schadelijke factoren - vervuilde lucht, tabaksrook, strikt gebruik van antibiotica zoals voorgeschreven door een arts;
• observatie door een allergoloog in het geval van erfelijke aanleg voor voedselallergie - dit is belangrijk voor een vroege opsporing van allergene producten.

In het geval van overgevoeligheid voor pollen is het belangrijk om bewust te zijn van de mogelijkheid van kruisallergie en om potentiële allergene producten voorzichtig uit te proberen (bijvoorbeeld kersen en peren als je allergisch bent voor berkenstuifmeel).

In het algemeen is echter een allesomvattende aanpak belangrijk voor zowel de preventie als de behandeling van voedselallergieën, van een uitgebalanceerd dieet en vitamines tot het innemen van medicijnen voorgeschreven door een allergoloog.